به گزارش پایگاه خبری گلستان جوان ، آئین نکوداشت دویست و هشتاد و هشتمین زادروز مختومقلی فراغی شاعر و عارف بلند آوازه مسلمان ایرانی ترکمن روز پنج شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ در جوار آرامگاهش برگزار و از ترجمه فارسی دیوان اشعارش رونمایی شد.

در این مراسم علاوه بر اقشار مختلف مردم، استاندار و مسئولان استان و همچنین سرکنسول قزاقستان در گرگان حضور داشتند.

مختومقلی فراغی در سال ۱۱۱۲ هجری قمری در روستای حاجی قوشان گنبدکاووس چشم به جهان گشود.

وی با تسلط بر مردم شناسی و اسلام شناسی در حفظ و تقویت فرهنگ و ادب ترکمن و ترویج وحدت، نقش بسزایی داشته است.

شور حماسی و وطن پرستی آنقدر در اشعار مختومقلی پر رنگ است که او را فردوسی دوم می‌نامند.

وی در سال ۱۱۶۲ هجری قمری چشم از جهان فرو بست و آرامگاهش در روستای آق توقای مراوه‌تپه است.

مکان: مراوه تپه، آق توقای، آرامگاه

آرامگاه مختومقلی، میعادگاه توده‌های مردم و شخصیت‌های برجسته سیاسی و فرهنگی

آرامگاه پدر و پسر: سال‌های دورتر
شاعر نامدار ترکمن مختومقلی فراغی در شعر” آتامینگ” که در حقیقت سوگنامه‌ای به مناسبت پدر دانشمندش دولت محمد آزادی است، پیش بینی عجیبی نموده که امروزه، تحقق عینی آن را به وضوح مشاهد می‌کنیم.
وی در مصرعی گفته “مجورسیز بولماز اوستی آتامینگ” یعنی آرامگاه پدرم بدون زیارت کننده نخواهد ماند.
شگفتا که در طول چند قرن آن مکان محل زیارت خیل عظیم مشتاقان این خاندان پر فضیلت بوده است.

در دوره پهلوی، آتا ایشان محمدی از نوادگان مختومقلی فراغی که ساکن روستای گرکز جرگلان بوده، به صراحت بیان می‌دارد که از عهد قاجار هر ساله خویشاوندان مختومقلی و پدرش به آق توقای رفته “صدقه” سالانه (سالگرد وفات) می‌داده اند.
این امر در طول دوره پهلوی دنبال شد.
وی توضیح می‌دهد که آن زمان‌ها هر ساله دور مقبره این دو شخصیت، با وسائل موجود، حصاری البته نه چندان محکم و پایدار کشیده به جرگلان بر می‌گشتند.

در دهه چهل این مکان مورد توجه استاد حاج مراد دوردی قاضی، فعال عرصه فرهنگ و ادب ترکمن قرار گرفت؛ لذا به اتفاق آتا ایشان و سایر اعضای خاندان وی برای مراقب و مرمت آرامگاه چاره اندیشی صورت گرفت. این امر موجب توجه بیشتر مردم به وجود این دو شخصیت گهربار گردید؛ و نسل‌های جدیدتری به زیارت آن دو شتافتند.

پیروزی انقلاب اسلامی:
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، توجه به این آرامگاه بیشتر و بیشتر شد. چرا که به برکت انتشار اشعار مختومقلی فراغی، مردم شناخت بیشتری از مختومقلی فراغی و پدر بزرگوارشان پیدا کردند. در این دوره مسئولان استان مازندران به ندرت به خود زحمت داده برای توسعه آرامگاه طرح و برنامه داشتند. از این منظر، کمتر مسئولی در مراسم‌های خودجوش مردمی گرامیداشت مختومقلی شرکت می‌کردند.
با آغاز دهه هفتاد رخدادی شگفت آور در همسایه شمالی در حال وقوع بود. امپراتوری آهنین اتحاد جماهیر شوروی در حال فروپاشی بود. در این بین ترکمنستان در ۲۷ اکتبر ۱۹۹۱م به استقلال دست یافت. در پی آن اولین رئیس جمهور آن صفر مراد نیازف برای آرامگاه مختومقلی و پدرش دو سنگ نوشته به خط کریل فرستاد تا بر دیواره آرامگاهی که پیشتر توسط ترکمنان ایران تعبیه شده بود، نصب گردد. این مراسم با حضور شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی تراز اول ترکمنستان به انجام رسید. این اولین توجه مقامات رسمی یک کشور از خارج ایران به شمار می‌رود.

نقطه عطف شهرت جهانی آرامگاه
با استان شدن گلستان در اواخر دهه هفتاد، آرامگاه مختومقلی و پدرش، جایگاه بزرگی پیدا کرد. مرحوم درازگیسو، به عنوان اولین استاندار گلستان کمر همت به بنای آرامگاهی باشکوه نمود وی در مراسم افتتاحیه، از صفرمراد نیازف رئیس جمهور ترکمنستان دعوت نمود تا بدین مکان سفر کند. در اردیبهشت ۱۳۷۸ش نیازف با چهار هلی کوپتر با ترک تشریفات اداری وارد خاک ایران شد و در همان مکان او و اعضای کابینه وزیران اش، فرود آمدند.

وی در سخنرانی تاریخی خود مختومقلی را عامل پیوند دو ملت برادر و همسایه ایران و ترکمنستان دانست و افزود: اشتراکات فراوان تاریخی ایران و ترکمنستان بسیار عمیق است. او از ترکمنان ایران خواست که مطابق قوانین کشور خود، زندگی کنند. اما برای رفت و آمد بین دو طرف مرز‌های ما مرز‌های دوستی و برادری است و برای همه طبقات باز است.
از مقامات ایرانی دکتر مهاجرانی وزیر ارشاد حاوی پیام آقای خاتمی رئیس جمهور وقت ایران بود و آقای سرمدی از طرف وزارت خارجه شرکت کرده بود. ضمن اینکه شخصیت‌های استانی مانند آیت الله نورمفیدی نیز در این مراسم شرکت نموده بودند.

رسم سالانه بزرگداشت در پای آرامگاه:
پس از آن همزمان با مرسوم شدن هفته بزرگداشت مختومقلی در اردیبهشت ماه، در جمعه آخر آن ماه، صد‌ها هزار مشتاق ترکمن و غیر ترکمن از ایران و حتی خارج از ایران در این مراسم شرکت می‌نمایند. عصر ۵ شنبه مراسم‌های متنوع مردمی در پای آرامگاه و تپه ماهور‌های اطراف تا صبح ادامه یافت.